शब्दरांजण

आईच्या गर्भात असल्यापासूनच आपल्यासमोर नात्यांची ही मोठ्ठाली रांग असते, आई, बाबा, आजी, आजोबा, खूप सारी नाती, बरेच नातेवाईक, आईच्या माहेरचे, बाबांच्या बाजूचे, प्रचंड लोकं... काही नाती ही रक्ताची असतात, तर काही आपण आपल्या आवडीने निवडतो.. पण हे नातं म्हणजे नेमकं काय? म्हणजे माणूस हा समाजात राहणारा घटक आहे, असं आपण सगळेच लहानपणापासूनच ऐकतोय, वाचतोय, आणि समाज म्हटला की लोक आले, लोक आले की मग आपले आणि परके किंवा अनोळखी, असा फरकही आलाच.. याचसोबत आलं नातं... नातं सांभाळता नाही आलं तर काचेला जसा तडा जातो, तसा नात्यालाही मग तडा जातो, कधीतरी छोट्याश्या वादाने, विनाकारण केलेल्या गैरसमजाने नात्याची काच फुटते. जर आपण काहीही विणायला बसलो, तर कधीतरी अचानक लोकर गुंतते, आणि मग बराच प्रयत्न करून ती सोडवावी लागते.. नात्याचं पण असंच असतं, ते कधीतरी न सुटण्याइतकं गुंततं, तर कधी नेमका एक दोरा ओढला की गुंता सुटतो, मात्र बऱ्याचदा असंही होतं की, नात्याचे दोर कापून आपल्याला हवे तेच नीट जपून ठेवावे लागतात.. नातं माणसा-माणसाला जोडतं आणि तोडतंसुद्धा, एकच नातं कधी जगायला भाग पाडतं, तर

जवळ जवळ दोन वर्षांपूर्वीची गोष्ट असेल. मी नेहमीप्रमाणे कॉलेजवरून येत होते, खरंतर गर्दीची वेळ नव्हती पण 'दादर स्टेशन' म्हटलं की तिथे कधीही गर्दी असतेच, आणि नेमकं ,माझं दादरला काम होतं.. काम झालं, मी ट्रेनची वाट पाहत उभी होते आणि समोरच मला बाकड्यावर बसायचं सोडून खाली रस्त्यावर बसलेली एक बाई दिसली, हो, बाईच ना ? रस्त्यावर बसलेली 'स्त्री', असं सामान्य माणसं बोलत नाहीत, होय ना? स्त्री म्हणजे पुस्तकात, आत्मचरित्रात किंवा कवितेत शोभणारा शब्द आहे.. पण ती स्त्री कितीही मोठी असली, तरी शेवटी पुरूष जेव्हा तिच्याकडे पाहतो आणि त्याची नजर जेव्हा 'अरे, ही सुंदर आहे' म्हणून असणाऱ्या कौतुकाच्या पुढे जाते तेव्हा ती नजर बोचते, आणि इतकी लागते की त्यापेक्षा सहन केलेला शारीरिक छळ परवडेल.. तर, ती बाई, मग उठून उभी राहिली, तिची भिरभिरणारी नजर , ती काहीतरी शोधत होती, घाबरली होती ती, पण कशाला ? काय माहित, कदाचित तिच्या डोक्यावर परिणाम झाला होता ... तिला बघून सुचलेली ही कविता, गर्दीच्या चेहऱ्यातून ती मला दिसली, भेदरलेल्या नजरेने पाहत होती ती लोकांना, जगालेखी एक